Deizmin Vahyi Reddetme İddiasına Karşı Teizmin Savunması: Tanrı’nın Sıfatları Bağlamında Vahyin İmkânı Üzerine Bir Analiz
Özet Görüntüleme: 59 / PDF İndirme: 25
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13920035Anahtar Kelimeler:
Din Felsefesi, Deizm, Teizm, Mucize, VahiyÖzet
Bu makalede deizmin vahyi reddetme iddiası değerlendirilerek deizmin ve teizmin ayrım noktasını oluşturan vahyin ve vahye kaynak oluşturan mucizenin imkânından bahsedilmiştir. Deizmin ve vahyin imkânını savunan teistlerin iddiaları arasındaki farklar; Tanrı’nın sıfatları bağlamında karşılaştırılarak argümanları örnekler üzerinden analiz edilmiştir. Ayrıca vahiy ve mucize kavramlarının tanımları da verilerek deizmin iddialarında tartışmaya konu olan kavramların hangi türü olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Deizmin peygamberlik, vahiy, mucize, Tanrı’nın âleme müdahalesinin reddi gibi iddialarının mahiyeti açıklanmış ve deizmin cevabı verilmekten kaçınılan sorulara sebep olan yönleri Tanrı’nın sıfatları bağlamında analiz edilerek; vahyin, Tanrı’nın mutlak irade, kudret, ilim, adalet, iyilik sıfatlarının insanlara bir tezahürü ve lütfu olduğu tümevarım yöntemiyle açıklanmaya çalışılmıştır. Teizmin savunmasına dayanak olarak gösterdiği Tanrı’nın sıfatlarının ve doğal kanıtların vahiyle uyumu, tarihi ve kutsal kitaplardaki verilerin birbiriyle uyumlu olması şeklindeki veriler incelenmiş; filozofların ve teist anlayışların vahyi Tanrı’nın sıfatlarıyla nasıl bağdaştırdığı gösterilmeye çalışılmıştır. Deizmin reddettiği vahiy ve mucize gibi konuların imkânı Tanrı’nın sıfatlarıyla ilişkilendirilerek analiz edilmiştir.
Referanslar
Alpyağıl, Recep. Din Felsefesine Dair Okumalar II. 2. Cilt. İstanbul: İz Yayıncılık, 3. Baskı, 2015.
Bozkurt, Mustafa - Kuyucu, Mehmet. "Tanrı-İnsan İlişkisi Bağlamında Deizm’in Temel İddialarının Eleştirisi". Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 11/2 (2020), 441-469.
Çamlı, Fatma Betül. Nübüvvet Bağlamında Deizm'in Eleştirisi. Adıyaman Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman, 2022.
Dikel, Turan. "Kelâmî Düşünce Geleneğinde Adetullah ve Sünnetullah Kavramları Açısından Deizm Eleştirisi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
Dorman, M. Emre. Deizm ve Eleştirisi: Tarihsel ve Teolojik Bir Yaklaşım. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. İstanbul, 2022.
Erarslan, Yunus. “Mu’tezile ve Deizm Açısından Ahlakın Kaynağı”. Kader 22/1 (2024), 79-109.
Gündoğar, Hamdi. Teoriden Pratiğe Deizm ve Sekülerizm. İstanbul: Cıra Yayınları, 2022.
Kardaş, Meryem. "Deizm ve Kelam Açısından Tanrı Tasavvurları Bağlamında Nübüvvetin İmkânı Meselesi". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (2022), 552-571.
Kardaş, Meryem. Deistik Argümanlara Karşı Vahyin İmkân ve Gerekliliği: 18. Yüzyıl İngiliz Deizmi ve Kelâmi Açıdan Analizi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara, 2021.
Kılıç, Recep. Vahiy ve Peygamberlik. İstanbul: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur'an Araştırmalan Merkezi Yayınları, 2018.
Kılıç, Recep. "Vahiy: Mahiyeti, İmkânı ve Doğrulanması Üzerine". Milel ve Nihal 8/1 (2011), 21-47.
Kütük, Selçuk. Deizm. İstanbul: Bir Yayıncılık, 2019.
Meriç, Altay Cem. Peygamberliğin İspatı. İstanbul: İnsan Yayınları, 7. Baskı, 2023.
Özten, Ersan. “Teizm ve Deizm Açısından Vahye Olan İhtiyaç”. Uluslararası Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm Sempozyumu. ed. Vecihi Sönmez vd. (Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2017),
Öztürk, Yaşar Nuri. Tanrı, Akıl ve Ahlaktan Başka Kutsal Tanımayan İnanç Deizm. İstanbul: Yeni Boyut Yayınları, 4. Baskı. 2015.
Peterson, Michael, vd. Akıl ve İnanç: Din Felsefesine Giriş. çev. Rahim Acar. İstanbul: Küre Yayınları, 5. Baskı, 2011.
Vural, Osman. “Nübüvvet Bağlamında Mâtürîdî’nin Deizm Eleştirisi”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 6/43 (2019), 200-222.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Tuba Hartavi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.