Liberalizm ve Liberalizmin Milliyetçilik Bakımından Değerlendirilmesi
Özet Görüntüleme: 187 / PDF İndirme: 126
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8395712Anahtar Kelimeler:
Liberalizm, Milliyetçilik, Ulus Devlet, Liberal Milliyetçilik, Siyaset Bilimi ve Kamu YönetimiÖzet
Bireycilik, serbest piyasa, sınırlı devlet gibi temel argümanları olan liberalizmin, dünyada ve Türk siyasal hayatında gelişim seyri farklı olmuştur. Avrupa’da Aydınlanma Çağı’nın ürünü olarak mutlakiyetçi rejimlere karşı ortaya çıkan liberalizm, Osmanlı’da daha çok modernleşme hareketleri ile ithal edilmiştir. Liberalizmin Cumhuriyetin ilk yıllarında her ne kadar dışlandığı söylense de 1929 yılına kadar uygulanmaya çalışıldığı görülmüştür. II. Dünya Savaşı sonrası DP liberal bir söylemle iktidara gelmiş AP’de bu çizgiyi devam ettirmiştir. Dünyada ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde liberalizmin altın çağı ise 1970 sonlarında başlayan küreselci neoliberal dönem olmuştur. ANAP-LDP ve 2010 yılına kadar AK Parti liberal politikalar uygulamıştır. Çalışmada liberalizmin dünyada ve Türk siyasal hayatında tarihsel gelişimi ele alındıktan sonra liberalizm ne kadar milliyetçi sorusuna cevap aranmak istenmiştir. Bunun için bazı ana odak noktalar (toplum görüşü, ulus vb.) işaret edilmiş ve her iki ideolojinin bu noktalara bakışı incelenmiştir. Bu odak noktalar incelendikten sonra da doğrudan iki ideolojinin ilişkisine odaklanılmıştır. Çalışmada bir de milliyetçiliğin alt formu olan liberal milliyetçilik konusu ve temel değerleri ele alınmıştır. Çalışmanın sorusuna cevap bulma yolunda kat edilen bu süreç sonunda liberalizmin milliyetçilikle sınırlı ortak noktası olsa da aslında milliyetçi bir ideoloji olmadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca liberal milliyetçiliğin gerçek hayatta pek de uygulanabilir olmadığı yönünde bir kanı ortaya çıkmıştır.
Referanslar
Akıncı, Abdulvahap. “Milliyetçilik Kuramları”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 15/1 (Nisan 2014), 131-150.
Aktuğ, Semra. Üç Farklı Liberalizm Türünde Birey, Toplum ve Devlet Anlayışı. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019. http://acikerisim.ktu.edu.tr/jspui/handle/123456789/2962
Akyol, Taha. “Liberalizm ve Milliyetçilik”. Modern Türkiye'de Siyası Düşünce Cilt 4 Milliyetçilik. ed. Tanıl Bora - Murat Gültekingil. 731-750. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Basım, 2002.
Arslan, Emre. “Milliyetçilik”. Siyaset Bilimi Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler. ed. Gökhan Atılgan - E. Attila Aytekin. 395-408. İstanbul: Yordam Kitap, 7. Basım, 2018.
Avan, Sinan. “Gerçekten Liberalizm Mi? Yoksa Sadece Söylem Mi?: Tek Partili Türkiye’de Liberal Gelişmeler”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 48 (Mart-Nisan 2015), 31-45.
Avan, Sinan. Liberalizmin Türkiye’deki Temel Hak ve Özgürlüklere Yaklaşımı: Liberal Düşünce Dergisi Örneği. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
Bakan, Selahattin - Tuncel, Gökhan. “Küreselleşmenin Ulus Devlet Üzerindeki Etkisi”. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi 2/1 (Haziran 2012), 51-65.
Başkan, Muhammet Yasin. “Liberalizm ve Türk Siyasal Hayatında Liberal Eğilimler”. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 23/3 (Eylül 2022), 167-208. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1118815
Bedirhanoğlu, Pınar. “Türkiye’de Neoliberal Otoriter Devletin AKP’li Yüzü.” AKP Kitabı: Bir Dönüşümün Bilançosu. ed. İlhan Uzgel - Bülent Duru. 39-64. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2009.
Berktay, Fatmagül. “Liberalizm: Tek Bir Teorik Pozisyona İndirgenmesi Olanaksız Bir İdeoloji”. 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler. ed. H. Birsen Örs. 47-114. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Bilgi Yayınları, 2016.
Bıçakçı, Harun. “Osmanlıdan Günümüze Liberalizm ve Liberal Partiler”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 74 (Temmuz 2019), 171-184.
Birler, Ömür. “Liberalizm”. Siyaset Bilimi Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler. ed. Gökhan Atılgan - E. Attila Aytekin. 299-313. İstanbul: Yordam Kitap, 7. Basım, 2018.
Bora, Tanıl. “Sunuş”. Modern Türkiye'de Siyası Düşünce Cilt 4 Milliyetçilik. ed. Tanıl Bora - Murat Gültekingil. 15-22. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Basım, 2005.
Coşar, Simten. “Milliyetçi Liberalizmden Liberal Milliyetçiliğe”. Modern Türkiye'de Siyası Düşünce Cilt 4 Milliyetçilik. ed. Tanıl Bora-Murat Gültekingil. 718-730. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Basım, 2002.
Coşkun, Vahap. “Küreselleşme ve Ulus Devletin Geleceği”. Muhafazakar Düşünce Dergisi 1/1 (Haziran 2004), 239-258.
Çetin, Halis. “Liberalizmin Temel İlkeleri”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2/1 (2001), 219-237.
Demirel, Ahmet. “Millî Mücadele Döneminde Birinci Meclis’teki Liberal Fikirler ve Tartışmalar.” Modern Türkiye'de Siyası Düşünce Cilt 7 Liberalizm. ed. Tanıl Bora - Murat Gültekingil. 164-184. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Basım, 2005.
Doğan, Bahar Burtan. “İktisadi Liberalizm Nedir? Ne Değildir?”. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 14/20-21, (Ekim 2009), 183-220.
Eken, Hurigül. “Küreselleşme ve Ulus Devlet”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16 (Ağustos 2006), 243-262.
Ercoşkun, Burak. “Tarihsel Bir Perspektiften Türkiye'de Liberalizm”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 72 (Mart-Nisan 2019), 105-122.
Erdoğan, Mustafa. “Liberalizm ve Türkiye’deki Serüveni”. Modern Türkiye'de Siyası Düşünce Cilt 7 Liberalizm. ed. Tanıl Bora - Murat Gültekingil. 23-40. İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Basım, 2005.
Erdoğan, Mustafa. “Liberalizmin Tarihi ve Felsefi Temelleri”. Eskiyeni 15 (Aralık 2009), 5-17.
Erdoğan, Umut. “Liberalizm, Neoliberalizm ve Türkiye’de 12 Eylül Askeri Darbesi Sonrası Dönüşüm”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 10/1 (Ocak 2023), 286-304.
Filiz, Mehmet Şirin. Liberal Milliyetçilik, Anayasal Yurtseverlik ve İslamcılık Açışından Türkiye’de Milli Eğitim (2002-2022). Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
Guıbernau, Montserrat. Milliyetçilikler 20. Yüzyılda Ulusal Devlet ve Milliyetçilikler. çev. Neşe Nur Domaniç. İstanbul: Sarmal Yayınevi, 1997.
Heywood. Andrew. Siyasi İdeolojiler. çev. Ahmet Kemal Bayram - Özgür Tüfekçi-Hüsamettin İnanç vd. Ankara: Adres Yayınları, 9. Basım, 2015.
Karabulut, Tolga. “Yurttaşlığın Krizini Yeniden Düşünmek: Liberal Milliyetçilik ve Anayasal Yurtseverlik Kuramları”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 69/4 (Ocak 2014), 871-890. https://doi.org/10.16987/ausbf.85924
Karadağ, Ahmet - Yaman, Haluk. “Üç Farklı Milliyetçilik”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi 9/2 (Ocak 2018), 84-108.
Kaymaz, İhsan Şerif. “Kemalizm’in Ulusalcılık Anlayışı ve Günümüz Türkiye’sinde Ulusalcılık - Milliyetçilik Algılamaları”. Memleket Siyaset Yönetim 5/13 (Ağustos 2010), 86-106.
Kerestecioğlu, İnci Özkan. “Milliyetçilik: Uyuyan Güzeli Uyandıran Prens’ten Frankeştayn’ın Canavarına”. 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler. ed. H. Birsen Örs. 307-350. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Bilgi Yayınları, 2016.
Özavcı, H. Ozan. “Düşünce Tarihi Merceğinden Türkiye’de Liberalizm”. Doğu Batı Dergisi 57 (Temmuz 2011), 137-174.
Özden, Hacı Ömer. “Fransız Devrimine Doğru Siyasi Düşünce”. Siyasi Düşünceler Tarihi. ed. Şükrü. Nişancı. 257-281. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, 2021.
Özdil, Abdullah. “Siyasal İdeolojilerin Ortak Paydası: Milliyetçilik”. Stratejikortak. Erişim Tarihi: 18.04.2023. https://stratejikortak.com/2016/09/siyasal-ideolojiler-milliyetcilik.html
Özer, M. Akif vd. “Liberal Milliyetçilik ve Türk Milliyetçiliği: Bir Dikotomi Mi Yoksa Uygulanabilir Bir Argüman Mı?”. TESAM Akademi Dergisi 5/1 (Ocak 2018), 35-62. http://dx.doi.org/10.30626/tesamakademi.392688
Öztürk, Armağan. “Liberal Milliyetçilik ve Anti-Liberal Milliyetçilik”. Researchagate. Erişim Tarihi: 18.04.2023 https://www.researchgate.net/publication/340923457_LIBERAL_MILLIYETCILIK_VE_ANTI-LIBERAL_MILLIYETCILIK
Şahin, Köksal. “Bir İdeoloji Olarak Milliyetçilik”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E‐Dergisi 12 (Mayıs 2007), 1-9.
Topçu, Emel - Menek, İbrahim Halil. “Ulus-Devlet Düşüncesi ve Çok kültürlülük”. Gaziantep Üniversitesi İslâhiye İİBF Uluslararası E-Dergi 3/3 (Aralık 2019), 106-120.
Türk, H. Bahadır. “Halide Edip Adıvar'ın Liberalizmle İmtihanı”. Modern Türkiye'de Siyası Düşünce Cilt 7 Liberalizm. ed. Tanıl Bora - Murat Gültekingil. 119-138. İstanbul: İletişim Yayınları, 1 Basım, 2005.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Ömer Faruk Susoy
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.