Velâyet-i Fakih Kavramını İslamcı Dergiler Üzerinden Okumak

Özet

1979’da kurulan İran İslam Cumhuriyeti’nin temel prensibi olan Âyetullah Humeynî (ö. 1989) tarafından Necef’te öne sürülen Velâyet-i fakih teorisi, Fakihin siyasi tasarruf yetkisi anlamında siyasal bir teoridir. İlk defa Molla Ahmed en-Nerâkî (ö. 1245/1829) ‘Avâ’idü’l-eyyâm adlı eserinde yer vermektedir. Daha sonra Humeynî, tabirin muhtevasını daha da genişleterek siyaset teorisini bu sistem üzerine bina etmiştir. Bu çalışmada Türkiye’de 1979’dan günümüze kadar yayımlanan, Türkiye yayıncılık tarihinde zengin bir yer temsil eden İslamcı dergilerin Velâyet-i fakih kavramına genel hatları ile nasıl yaklaştıkları değerlendirilmeye çalışılacaktır. Çalışma kapsamına giren dergiler, içerik analiz yöntemi ile taranarak bu dergilerde Velâyet-i fakih teorisini konu edinen metinler saptanmıştır. 53 dergi taranmış, bunlardan sadece 6 tanesinde konunun işlendiği tespit edilmiştir. Tespit ettiğimiz dergiler arasında “Dünya ve İslam,” “Misak,” “Hüner,” “Tevhid,” “Bilgi ve Düşünce,” “İktibas” yer almaktadır. Söz konusu dergilerde konu ile ilgili metinlerde Humeynî’nin devrim süreci ve Velâyet-i Fakih düşüncesini büyük bir heyecanla karşıladıkları ve ileri sürülen bu düşünceye karşı olumlu bir tutum sergiledikleri görülmektedir.