Takiyyüddîn es-Sübkî’nin Hayatı, İlmî Şahsiyeti ve Eserleri
Özet Görüntüleme: 26
/ 
PDF İndirme: 41
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10973066Anahtar Kelimeler:
İslam Hukuku, Takiyyüddîn es-Sübkî,, Fıkıh, Usûl, Hadîs, MemlüklüÖzet
Takiyyüddîn es-Sübkî (ö. 756/1355), Türk-Memlüklü vatanında yaşamış, devrin birçok hâdisesine şahit olmuş; kendinden sonra oğlu Tâcüddîn es-Sübkî gibi büyük ilim adamları yetiştirmiştir. O, yaşadığı dönemde kendisine her yönüyle hüsn-ü şahâdette bulunulan; fıkıh, hadis, kelam, tefsir, kıraat, lugât gibi İslâmî ilimlerin farklı alanlarında eserler vermiş ve aklî ilimler de hâiz önemli bir Şâfiî âlimidir. Fakat onun asıl ihtisas alanı usûl-i fıkıh ve fürû-i fıkıh ilmi olup aynı zamanda müçtehiddir. Sübkî, usûl ve fürû-i fıkıh ilminde yaptığı çalışmalarla gelecek nesillere öncü olmuştur. Kahire ve Dımaşk gibi önemli ilim merkezlerinin farklı medreselerinde müderrislik yaparak birçok âlim yetiştirmiştir. Aynı zamanda devlet yönetiminin kademelerinde görevlendirilmiş ve dönemin ilmiye sınıfının en üst makamı olan Kâdılkudât (baş hâkim) mertebesine kadar yükseltilmiştir. Bu çalışmada, İslâm hukuku ve tarihinin parlak bir döneminde yaşayan ve kendisinden sonra gelen ilim ehli üzerinde müthiş etkiler bırakan Sübkî’nin hayatı, ilmî kişiliği, hocaları, öğrencileri ve eserleri tanıtılmaya çalışmış, bununla birlikte yaşadığı dönemde çağdaş âlimlerin onun hakkında söylediklerine, yazdıklarına ve hatıralarına yer verilmiştir. Sübkî’nin mezhepte müçtehid bir fakih olması ve Şafiî mezhebi içindeki otoriter konumundan dolayı mezhebine muhalif/muvafık yaptığı içtihadlar da serdedilmiştir. Böylesine kıymetli bir âlim hakkında kapsamlı bir akademik çalışma söz konusu olmadığı için bu makalemizle onun hayatına ışık tutmak gayesindeyiz.
Referanslar
Alevî, Abdülaziz el-. “İbn Fazlullah el-Ömerî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/483-484. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
Altıkulaç, Tayyar. “Zehebî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/180-188. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Ateş, Ali Osman. “Abdülmü’min b. Halef Dimyâtî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9/310-312. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
Aybakan, Bilal. “Ebû İshak Şîrâzî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/184-186. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
Aybakan, Bilal. “Sübkî Takıyyüddin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/14-15. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
Durmuş, İsmail. “Safedî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/447-450. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
Durmuş, İsmail. “Zeyil”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/348-350. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Günay, Hacı Mehmet. “İbnü’z-Zemlekânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/242-243. İstanbul: TDV Yayınları, 2021.
Harman, Ömer Faruk. “Hac”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/413-416. Istanbul: TDV Yayınları, 1996.
Kafes, Mahmut. “Ebû Hayyân el-Endelüsî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/152-153. Istanbul: TDV Yayınları, 1994.
Kallek, Cengiz. “İbnü’r-Rif‘a”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/184-186. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
Kandemir, M. Yaşar. “İbn Râfi‘”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/239. Istanbul: TDV Yayınları, 1999.
Kandemir, M. Yaşar. “Nevevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/45-49. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
Kandemir, M.Yaşar. “Hatîb el-Bağdâdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/452-460. Istanbul: TDV Yayınları, 1997.
Kara, Mustafa. “İbn Atâullah el-İskenderî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/337-338. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
Köse, Saffet. “Hiyel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 18/170-171. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
Köse, Saffet. “İsnevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/160-161. Istanbul: TDV Yayınları, 2001.
Küçükaşçı, Mustafa Sabri - Tomar, Cengiz. “İbn Asâkir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/321-324. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
Merâgî, Muhammed b. Mustafâ b. Muhammed. El-Fethu’l-mübîn fî tabakâti’l-usûliyyîn. thk. Muhmmed Ali Osman. 2 Cilt. Kahire: Matbaatü Ensari’s-Sünneti’l-Muhammediyye, 1. Basım, 1947.
Özel, Ahmet. “İbn Dakîkul‘îd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/407-409. Istanbul: TDV Yayınları, 1999.
Özervarlı, M. Sait. “el-Kasîdetü’n-nûniyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/570. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
Özgüdenli, Osman Gazi. “Moğollar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30/225-229. İstanbul: TDV Yayınları, 2020.
Sübkî, Tâcüddîn Ebî Nasr Abdilvehhâb b. Ali b. Abdilkâfî. Tabakâtü’ş-şâfi’iyyeti’l-kübrâ. thk. Mahmûd b. Muhammed Tanâhî - Abdülfettâh Muhammed Hulv. 10 Cilt. Kahire: Şeriketü Mektebeti ve Matba’ati Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1. Basım, 1964.
Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Bugyetü’l-vuʿât fî tabakāti’l-lugaviyyîn ve’n-nühât. thk. Ebü’l-Fazl İbrâhim. 2 Cilt. Kahire: Şeriketü Mektebeti ve Matba’ati Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1. Basım, 1965.
Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Hüsnü’l-muhâdara fî ahbârî Mısra ve’l Kâhira. thk. Ebü’l-Fazl İbrâhim. 2 Cilt. Kahire: Şeriketü Mektebeti ve Matba’ati Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1. Basım, 1967.
Yaşar, Mehmet Aziz. “Tâcüddîn Es-Sübkî’nin Hayatı İlmi Şahsiyeti ve Eserleri”. Mukaddime 9/1 (30 Mayıs 2018), 77-100. https://doi.org/10.19059/mukaddime.344608
Yaşaroğlu, M. Kâmil. “İbnü’s-Sabbâğ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/192-193. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
Yavuz, Şevki Yavuz. “Beyzâvî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/100-103. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
Yiğit, İsmail - Eruz, A. Fulya. “Memlükler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/97-100. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
Yuvalı, Abdülkadir. “İlhanlılar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 22/105-108. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
Yüksel, Emrullah. “Seyfeddin Âmidî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3/57-58. Istanbul: TDV Yayınları, 1991.
“الرق المنشور | الغيث المغدق في ميراث ابن المعتق”. Erişim 29 Ocak 2024.
https://app.alreq.com/ar/AuthoredBooks/AuthoredBook/08db15ce-d775-4abe-88e6-b34716bc9ace
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Rıdvan Karaman
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
