Nietzsche’nin “Tanrı Öldü” Sözünün Daha Ötesi Ne Olabilir? ABD, İsrail ve Teolojik Politika


Özet Görüntüleme: 60 / PDF İndirme: 48

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15210013

Anahtar Kelimeler:

Din Felsefesi, Teolojik Politika, Tanrı Öldü, Evanjelizm, Yahudilik, Politik Teoloji

Özet

Makale bir zihniyet tutarsızlığını ve politikadaki tezahürlerinin arkaplanını analiz etmeye çalışacaktır. Tanrı inancının ve dinin politik amaçlar için, Tanrı kavramının temsil ettiği değerler aleyhine kullanılıyor olması tutarsızlığını ve çarpıklığını ortaya koymaya çalışacaktır. Batı yaşam felsefesinde sembolik ve pragmatik bir değer olarak varlığı konumlandırılan din ve Tanrı inancının, hem teoride hem de pratikteki durumunu en iyi tespit eden söz, Nietzsche’nin “Tanrı öldü” sözüdür. Böyle olduğu halde özellikle ABD’de, içinde Tanrı inancının ve bir takım dini referansların geçtiği ve dünyanın geri kalanını yakından ilgilendiren politik söylemler ve sergilenen politikalar esas olarak sahte, araçsal, çıkar amacı taşıyan ve başka bir amaca hizmet eden söylemler halini almaktadır. Aksi halde, özellikle Gazze’de ve genel olarak Ortadoğu, Afrika ve üçüncü dünya ülkelerindeki ABD politikalarının sonuçlarına bakıldığında, sadece İslam dünyasının değil, son birkaç yıldır bütün dünyanın vicdanını karşısına alan politik tutum ve ortaya çıkan insanlık dramı nasıl açıklanabilir? Üç motivasyon ancak buna imkan verebilir: 1) Ya katışıksız bir natüralist dünya görüşünü benimsemiş olmalısınız ki, burada insanın insana vahşice davranması tabiatın reel bir kuralı olarak görülür. 2) Ya Tanrı’nın böyle istediğini iddia etmelisiniz ki, “Tanrı böyle istiyor” fikrinden daha güçlü bir motivasyon olamaz. Oysa Tanrı kavramının bizzat kendisi bu fikirle tutarlılık arzetmez. 3) Ya da esasen natüralist dünya görüşü kabul edildiği halde, hiçbir ilke tanımadan politik amaçlar için elverişli olan hangi araçlar, kurumlar, inançlar varsa bunları bu dünya görüşü doğrultusunda kullanıyor olmalısınız. Makale son iki zihniyet için teolojinin nasıl araçsallaştırılabildiğini ele almaya çalışacaktır.

Referanslar

Akbaş, Muhsin. “Holocaust Problemi ve Tanrı: Teolojik ve Felsefi Cevaplar”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 44/1 (2003), 173-186.

Ataman, Kemal. Ulus Olmanın Kutsal Temeli: Sivil Din. Bursa: Sentez Yayıncılık, 2. Basım, 2020.

Cherry, Conrad. God’s New Israel. Chapel Hill: The University of North Caroline Press, 1998.

Farabi. Kitabu’l-Huruf. Tah. Muhsin Mehdi. Beyrut: Darü’l-Meşrık, 1970.

Fromm, Erich. Tanrılar Gibi Olacaksınız. çev. Bozkurt Leblebicioğlu. İstanbul: Say Yay., 2016.

Fromm, Erich. Sahip Olmak ya da Olmak. çev. Aydın Arıtan. Ankara: Say Yayınları, 7. Baskı, 2019.

Garaudy, Roger. İsrail Mitler ve Terör. çev. Cemal Aydın. İstanbul: Pınar Yayınları, 7. Baskı, 2005.

Gazo, Ernest Wolf, “Batıda ve İslam’da Allah Anlayışına Felsefi Bir Yaklaşım”, çev. İbrahim Özdemir. İslami Araştırmalar. 3/2 (Nisan 1989), 5-15.

Güngör, Ali İsra. “Hıristiyanlıkta Püriten Anlayış ve Etkileri”. Dini Araştırmalar 7/21 (2005), 7-26.

Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. İstanbul: İSAM Yayınları, 4. Baskı, 2012.

Hallsell, Grace. Tanrı’yı Kıyamete Zorlamak. çev. M. Acar - H. Özmen. Ankara: Kim Yayınları, 2. Basım, 2003.

Herzl, Theodor. Yahudi Devleti. çev. Yeşim Meriç. İstanbul: Milenyum Yayınları, 2018.

Johnson, Paul. Yahudi Tarihi. çev. Filiz Orman. İstanbul: Pozitif Yayınları, Tarihsiz.

Katar, Mehmet. “İsrail Kavminin Seçilmişliği Üzerine Bir Araştırma” İslami Araştırmalar 20/2 (2007), 172-177.

Köktaş, M. Emin, Din ve Siyaset. Ankara: Vadi Yayınları, 1997.

Mearsheimer, John J. – Walt, Stephen M. İsrail Lobisi ve Amerikan Politikası. Çev. Hasan Kösebalaban. İstanbul: Küre Yayınları, 2009.

Nietzsche, Friedrich, The Gay Science, Cambridge: Cambridge University Press, 7. Baskı, 2008.

Orcun, İmga. Amerika Birleşik Devletleri’nde Kilise ve Devlet Ayrılığının Tarihi Kökleri ve Felsefi Temelleri. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.

Öğretir, İsmail. “Püritanizm ve Dini/Ahlaki Yozlaşma”. İlahiyat Akademi Dergisi 3 (2016), 113-130.

Said, Edward W. Şarkiyatçılık. çev. Berna Yıldırım. İstanbul: Metis Yayınları. 9. Baskı, 2016.

Schmitt, Carl. Siyasi İlahiyat. çev. A. Emre Zeybekoğlu. Ankara: Dost Kitabevi, 5. Basım, 2016.

Shakak, Israel – Mezvinsky, Norton. İsrail’de Yahudi Fundamentalizmi. çev. Ahmet Emin Dağ. İstanbul: Anka Yayınları, 2002.

Taylor, Charles. Seküler Çağ. çev. D. Körpe. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2017.

Toman, Murat. “Amerikan Siyasi Düşüncesinin İdeolojik Kökeni Püritenizm’in Amerikan Devrimi’ne Etkisi”. History Studies. 11/6 (Aralık 2019), 2153-2188.

Turner, Bryan S. “Sivil Din”. Çev. Yasin Aktay. Din Sosyolojisi. Der. Yasin Aktay-M. Emin Köktaş. 237-249 Ankara: Vadi Yayınları 3. Basım, 2007.

Wallerstein, Immanuel. Sosyal Bilimleri Düşünmemek. çev. Taylan Doğan. İstanbul: bgst Yayınları, 2. Basım, 2013.

İndir

Yayınlanmış

2025-04-15

Nasıl Atıf Yapılır

Tokat, L. (2025). Nietzsche’nin “Tanrı Öldü” Sözünün Daha Ötesi Ne Olabilir? ABD, İsrail ve Teolojik Politika. Nous Academy Journal, (4), 1–21. https://doi.org/10.5281/zenodo.15210013

Sayı

Bölüm

Makaleler